Važnost različitih dijagnostičkih metoda u medicini i za šta se koriste

Modernu medicinu karakterišu mnogobrojne tehnologije koje se razvijaju i nadograđuju velikom brzinom svakoga dana. Čovečanstvo postaje sve bliže otkrivanju uzroka neizlečivih bolesti, ali i pronalaženju načina da se otkriju i leče pravoremeno i upotrebom prave terapije.

Mnoge dijagnostičke metode koje se danas podrazumevaju kao nešto sasvim normalno, nisu oduvek bile dostupne, a u vreme kada su bile izmišljene predstavljale su prave inovacije u ovom polju. Veliki broj bolesti ne bi mogle da se otkriju niti leče adekvatno, da nisu usavršene tehnologije poput rendgena, magnetne rezonance, različitih vrsta skenera i ultrazvuka.

Pacijenti se danas osećaju mnogo sigurnije, pogotovo ukoliko idu na preventivne preglede, gde je moguće da se vrlo rano otkriju oboljenja za koja nije bilo nikakvih simptoma. 

Tu ipak možemo videti da medicina i zdravstvo predstavljaju najvažnije saveznike pri produžavanju životnog veka pojedinca, ali i da je deo odgovornosti i na samom pojedincu kada su u pitanju redovni pregledi, kako bi napredna dijagnostička sredstva mogla da ispune svoju punu ulogu.

Rendgen od izuzetne važnosti za proces snimanja zuba

Najjednostavnija procedura, odnosno najstarije dijagnostičko sredstvo predstavlja rendgen, odnosno radiografija. Ona koristi takozvane X-zrake koji predstavljaju oblik elektromagnetnog zračenja, a u svrhe stvaranja slika unutašnjih struktura tela. 

S obzirom na to da je brzo i bezbolno, kao i neinvazivno sredstvo, najčešće se koristi za snimanje zuba. Čitav proces snimanja zuba započinje prvenstveno kod stomatologa koji savetue da se uradi snimak, kako bi mogao bolje da vidi unutrašnje strukture zuba, usne šupljine i vilice. 

Snimanjem zuba se mogu ustanoviti različite infekcije, zapaljenja i druga stanja samih zuba, desni, korena, ali i način rasta i pomeranja. Neke vrste snimanja zuba su posebno korisne kada je potrebno da se otkrije uzrok nekog problema koji stomatolog ne može videti golim okom, pa je teško i pretpostaviti.

Potom, snimanje zuba se koristi kao svojevrsna vrsta vodiča za različite procedure poput stavljanja fiksne proteze, potom zahvata poput vađenja umnjaka ili bilo kog drugog zuba koji je potencijalno problematičan.

Pored snimanja zuba, drugi delovi tela koji se pregledaju rendgenom su pluća i srce, odnosno grudni koš, potom kosti i zglobovi, glava, odnosno sinusi i mnogi drugi po potrebi.

Magnetna rezonanca kao detaljna metoda pregleda glave

Magnetna rezonanca, odnosno MRI, predstavlja metodu koja koristi magnetna polja, kao i radio talase, kako bi stvorila detaljne slike unutrašnjih delova tela. Ono što je njena prednost, jeste što ne koristi jonizujuće zračenje, pa je bezbednija za korišćenje na duže staze od rendgena i CT skenera.

MRI se najčešće koristi za snimanje mozga i čitavog nervnog sistema, pa predstavlja standard za dijagnostikovanje neuroloških poremećaja poput moždanog udara, tumora mozga, epilepsije i drugih degenerativnih bolesti mozga. 

Za razliku od rendgena, pregledanje nije brzo i efikasno, već može trajati od 20 do 60 minuta, što može biti neprijatno za neke pacijente, jer se uglavnom zahteva miran položaj u zatvorenom prostoru. 

Uz pomoć magnetne rezonance mogu se identifikovati povrede glave, jer pruža jasnu sliku svih oštećenja ili krvarenja. Uz pomoć nje se mogu uočiti sve suptilne promene u mozgu koje druge vrste metoda verovatno ne bi mogle da otkriju.

Računarska tomografija ili CT skener u hitnim slučajevima

Kao tehnologija koja koristi X-zrake i računar kako bi stvorila detaljne slike unutrašnjih organa, računarska tomografija pruža trodimenzionalne prikaze, što je razlikuje od rendgena.

CT skener se koristi za različite dijagnoze, ali je primena najčešća upravo pri različitim hitnim slučajevima, odnosno kada se dese traume i povrede. Povrede grudnog koša, glave, karlice i abdomena predstavljaju ključne delove tela čije povrede se moraju tretirati sa najvećom dozom urgencije. 

Skenerom se otkrivaju sva potencijalna unutrašnja krvarenja, prelomi, povrede unutrašnjih organa koje mogu biti opasne po život i zdravlje pacijenta. Koristi se i pri otkrivanju i praćenju tumora na plućima, bubrezima, mozgu i ostalim delovima tela. 

Ono što je njegova najveća prednost jeste upravo brzina u hitnim slučajevima, jasnije slike, kao i 3D prikaz.

Ultrazvuk kao glavno sredstvo za snimanje pokretnih struktura

Sonografija ili ultrazvuk jeste još jedna u nizu neinvazivna metoda uz pomoć koje se visokofrekventnim zvučnim talasima mogu stvoriti slike unutrašnjih delova tela, a sve u realnom vremenu. 

Kao veoma bezbedna metoda koja ne koristi jonizujuće zračenje, u širokoj je upotrebi za različite svrhe. Najčešće se koristi za preglede tokom trudnoće, gde je moguće pratiti razvoj fetusa, potom otkrivanje potencijalnih anomalija, kao i otkucaje srca.

Danas je sve češća upotreba 3D i 4D ultrazvuka, uz pomoć kojih se detaljno može videti razvoj fetusa. Ultrazvukom se pregleda i abdomen, odnosno organi koji se tu nalaze, a sve u cilju otkrivanja abnormalnosti koje mogu ukazivati na oboljenje.